Kongres Obywatelski

Precyzyjne określenie roli regionów oraz sformułowanie ogólnych zasad nowej polityki regionalnej jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej dało Polsce znaczącą przewagę w realizacji zadań rozwojowych. Niestety od połowy drugiej dekady XXI wieku obserwujemy centralistyczne zapędy w zarządzaniu politykami publicznymi na poziomie zarówno krajowym, jak i europejskim. W tych okolicznościach potrzebne jest opracowanie nowej formuły współpracy rządu i samorządów wojewódzkich na rzecz rozwiązywania problemów oraz wykorzystania potencjałów poszczególnych regionów. W jakim kierunku powinna zmierzać nowa filozofia krajowej polityki regionalnej?

Województwo lubuskie, podobnie jak inne polskie regiony, podtrzymuje stanowisko w sprawie decentralizacji funduszy europejskich, powołując się na wieloletnie doświadczenie w dysponowaniu środkami unijnymi. Efektywne wykorzystanie tych pieniędzy było i jest możliwe dzięki diagnozie potrzeb rozwojowych regionu. To samorządy najlepiej wiedzą, czego tak naprawdę brakuje mieszkańcom. W jaki sposób województwo lubuskie zarządza funduszami unijnymi? Czego możemy się od niego nauczyć?

W sytuacji rosnącej konkurencji na arenie międzynarodowej do priorytetów rozwojowych kraju należy zaliczyć budowanie silnej gospodarki polskich regionów. To jedno z ważniejszych zadań samorządu województwa – najlepiej zorientowanego w uwarunkowaniach, potrzebach i możliwościach wzmacniania pozycji danego regionu. Jakie instrumenty rozwojowe posiadają samorządy? W jaki sposób je wykorzystują? Jaką inspirację w tym zakresie przynoszą doświadczenia Podkarpacia?

Na poziomie województw brakuje obecnie aktów planowania przestrzennego (APP), dzięki którym regiony mogłyby skutecznie realizować politykę przestrzenną. Głównym założeniem przy ich sporządzaniu powinno być priorytetowe podejście do ponadlokalnych celów publicznych, określanych przez samorząd województwa. Do wprowadzenia APP potrzebne są jednak odpowiednie uprawnienia ustawowe, zasoby kadrowe i instrumenty finansowe. Jak zreformować regionalny system planowania przestrzennego, aby efektywnie zbliżał nas do realizacji zakładanych celów?

Jak przeprowadzić efektywną i sprawiedliwą transformację energetyczną w Polsce? Należy zwiększyć kreacyjną rolę samorządów województw, nadając im realne kompetencje planowania energetycznego. Odpowiednio skoordynowana, uwzględniająca wewnątrzregionalne zróżnicowanie decentralizacja pozwoli uporać się z takimi wyzwaniami, jak: zmiana klimatu, rosnący deficyt energii czy zagrożenie utraty bezpieczeństwa energetycznego. Niezbędne jest także określenie przez rząd jednoznacznego kierunku i rytmu transformacji energetycznej państwa. Jakie konkretnie zmiany kompetencyjne, finansowe i legislacyjne wprowadzić? Dlaczego tak ważne jest silne powiązanie polityki energetycznej z polityką przestrzenną? Jak skutecznie zwiększyć rolę regionów w tych procesach?