Jak wyjść z pułapki nienawiści i budować polskie RAZEM
Szanowni Państwo, Drodzy Kongresowicze,
przebaczamy i prosimy o przebaczenie – to słynne słowa biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1966 roku, które warto przypomnieć w 80. rocznicę napaści Niemiec na Polskę. To przesłanie w duchu chrześcijańskim, a równocześnie mądre psychologicznie. Żyć w nienawiści to bowiem wielka utrata energii i równowagi potrzebnej do szczęścia. To pułapka nie tylko dla tego, kto wyrządził nam krzywdę, ale i dla nas samych.
Polska również dziś potrzebuje tej mądrości – wobec poczucia krzywdy i aby uodpornić się na działania polityków i mediów żyjących ze wzniecania popytu na nienawiść oraz jednocześnie jego zorganizowanego zaspokajania.
O konieczności leczenia się z nienawiści pięknie mówiła Wanda Traczyk-Stawska, strzelec i łączniczka w Powstaniu Warszawskim na Kongresie Obywatelskim. Jej przerażająca, ale jakże prawdziwą wypowiedź można przeczytać na naszej stronie: Czy można wyleczyć się z nienawiści?
Zamiast podsycać wzajemną nienawiść powinniśmy myśleć dziś o tym, jak budować polskie RAZEM w warunkach różnych preferencji co do systemu wartości i wobec różnorodności odcieni polskiej tożsamości. To właśnie budowania „razem” powinniśmy oczekiwać o liderów politycznych. Gdyby w badaniach społecznych, tak chętnie przytaczanych dziś przez partie polityczne, wyszło że 70% Polaków tego „razem” zdecydowanie chce, postrzegając je jako swoisty metapriorytet, klucz do lepszej Polski, to zmieniłby się i język, i zachowania wszystkich tych, którzy walczą o duszę i głosy Polaków. Jeżeli my – społeczeństwo w swej zdecydowanej większości stanowczo chcielibyśmy powiedzieć „stop zorganizowanemu sianiu nienawiści”, to miałoby to duże znaczenie.
O strategicznej potrzebie naszego „razem” będziemy rozmawiać podczas XIV Kongresu Obywatelskiego, który odbędzie się 19. października w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie pod hasłem Jakie „razem” Polaków w XXI wieku – wokół wartości, zasad, celów czy zagrożeń? Rejestrację na wydarzenie uruchomimy na naszej stronie internetowej www.kongresobywatelski.pl na około miesiąc przed wydarzeniem, w drugiej połowie września.
Już teraz z naszej strony można natomiast pobrać świeżo wydaną książkę z serii Wolność i Solidarność, pt. Partnerskie Pomorze dla demokracji i rozwoju, która zbiera dorobek XI Pomorskiego Kongresu Obywatelskiego. Znajdą w niej Państwo głosy m.in. Marszałka Mieczysława Struka, Prezydent Aleksandry Dulkiewicz, prof. Jerzego Bralczyka czy prof. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego. Partnerskie relacje traktujemy na Pomorzu jako naszą siłę rozwojową. Myślę, że nasze doświadczenia w budowaniu partnerskich warunków w różnych dziedzinach naszego życia społeczno-gospodarczego oraz codziennego funkcjonowania mogą być bardzo istotną inspiracją dla innych regionów.
W sierpniu, w ramach naszego thinklettera, kontynuowaliśmy naszą wakacyjną wyprawę w ramach cyklu Szlakiem polskich etosów regionalnych. W artykule Tworzenie polskiego regionu na Pomorzu Zachodnim prof. Kazimierz Kozłowski wskazuje na unikatową specyfikę tego regionu, do którego po 1945 r. przybywały osoby zamierzające „rozpocząć swoje życie od nowa”, warto przeczytać jak wpłynęło to na zestaw wartości wyznawanych przez tutejszych mieszkańców. O budowaniu regionalnej wspólnoty w warunkach dużego zróżnicowania kulturowego, etnicznego i wyznaniowego opowiada prof. Andrzej Sadowski w tekście Podlasie – wspólnota zróżnicowana kulturowo. Temat budowania wspólnego etosu w warunkach różnorodności porusza również tekst autorstwa prof. Marka S. Szczepańskiego oraz prof. Anny Śliz Regionalna dezintegracja pozytywna. Przykład Górnego Śląska. Jakie są najważniejsze elementy etosu górnośląskiego? Czy jest dziś jeszcze dla niego miejsce przy bardzo silnym etosie narodowym? Warto na odpowiedzieć sobie na te pytania po lekturze naszego najnowszego tekstu.
Łączę najlepsze pozdrowienia i wyrazy szacunku,
dr Jan Szomburg
Prezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową
Inicjator Kongresu Obywatelskiego