Otwarcie
Przywitanie i przedstawienie idei Kongresu
dr Jan Szomburg
Przewodniczący Rady IBnGR, Inicjator Kongresu Obywatelskiego
Idea samorządności regionalnej – w 20. rocznicę powołania województw samorządowych
Adam Struzik
Marszałek Województwa Mazowieckiego
Jaka komunikacja w warunkach asymetrii wiedzy i zróżnicowanych wartości?
Robert Firmhofer
Członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego, Dyrektor Centrum Nauki Kopernik
Debata otwarcia
Moderacja
prof. Cezary Obracht-Prondzyński
Uniwersytet Gdański, Prezes Instytutu Kaszubskiego
Moralne fundamenty wspólnoty
prof. Piotr Sztompka
Uniwersytet Jagielloński
Wspólne wartości dla wierzących i niewierzących
dr Dominika Kozłowska
redaktor naczelna miesięcznika „Znak”
Jakie zasady podstawą „Razem” Polaków w XXI wieku
prof. Andrzej Zybertowicz
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, doradca społeczny prezydenta RP Andrzeja Dudy
Jak budować wspólnotę opartą na wspólnych celach
Grażyna Jałgos-Dębska
Prezeska Stowarzyszenia Sołtysi Mazowsza, sołtyska wsi Opypy w l. 2003-2011
Idea sesji: Nie będzie lepszego państwa i lepszej Polski bez podniesienia kultury obywatelskiej. To ona umożliwia wydobywanie mądrości zbiorowej, osiąganie konsensusu i współdziałanie w imię dobra wspólnego na różnych szczeblach i w różnych przestrzeniach. Jest warunkiem sprostania wyzwaniom przyszłości – takim jak np. adaptacja do zmian klimatycznych, odnalezienie się w świecie cyfrowym, czy współżycie społeczne w warunkach różnorodności. Odpowiedź na pytanie: jak praktycznie budować kulturę obywatelską, to główny cel sesji.
Moderator:
- prof. Cezary Obracht-Prondzyński, Uniwersytet Gdański
Paneliści:
- Piotr Trudnowski, Prezes Klubu Jagiellońskiego
- Łukasz Szczepańczyk, Prezes Stowarzyszenia Inkubator Kreatywności Społecznej
- Katarzyna „Kombi” Jankowska, współtwórczyni Fundacji Fabryka Utu oraz Społecznego Domu Kultury na Bydgoskim Przedmieściu
- Stefan Widomski, były Wiceprezes Nokia Group, Konsul Honorowy RP w Finlandii, Helsinki
Mecenas sesji:
- Stefan Widomski
Idea sesji: Ograniczenie zmian klimatyczno-środowiskowych i adaptacja do nich będą wymagały zarówno działań indywidualnych (zmiana stylu życia), jak i zbiorowych. Potrzebna będzie zupełnie nowa jakość działania państwa – koordynacja horyzontalna między różnymi instytucjami i sektorami oraz wertykalna między szczeblami władzy publicznej. Będzie to bardzo kosztowne, dlatego musi być jak najbardziej efektywne oraz oparte na szerokiej mądrości zbiorowej – pojedynczo nie zdołamy sprostać złożoności wyzwań.
Wspólny wysiłek ponad podziałami na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom, które przynoszą zmiany klimatyczno-środowiskowe może być skuteczną drogą do budowania polskiego razem i włączenia młodego pokolenia do działania w sferze publicznej.
Moderator:
- Krzysztof Bolesta, Wiceprezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych
Wprowadzenie:
- dr Marcin Popkiewicz, analityk megatrendów, dziennikarz, autor książek „Świat na rozdrożu”, „Rewolucja energetyczna. Ale po co?" i portalu „Ziemia na rozdrożu”
Paneliści:
- dr Justyna Glusman, Dyrektor-Koordynator ds. Zrównoważonego Rozwoju i Zieleni m.st. Warszawy
- dr Joanna Remiszewska-Michalak, fizyk atmosfery
- Katarzyna Zawodna-Bijoch, Prezes Zarządu, Skanska CDE
Idea sesji: Paradoksalnie, mimo że jesteśmy krajem stosunkowo ubogim, dla rozwoju proinnowacyjnego Polski ważniejsze są nowe kompetencje, postawy i wzorce współdziałania – czyli generalnie zmiana kulturowo-mentalna – niż kapitał finansowy. Jakich zmian w tej sferze potrzebujemy i dlaczego – o tym będzie debata na tej sesji.
Moderator:
- Jarosław Sroka, Członek Zarządu, Kulczyk Investments
Paneliści:
- dr hab. Katarzyna Śledziewska, Dyrektor Zarządzająca DELab UW, Jakich kompetencji wymaga rewolucja technologiczna 4.0?
- Marek Metrycki, Partner Zarządzający Deloitte w Polsce, Kluczowe kompetencje potrzebne od zaraz
- Jan F. Staniłko, Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, Ekosystemy innowacji – jakich wartości, kompetencji i kultur współdziałania wymagają?
- Bogdan Rogala, Wiceprzewodniczący Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego, Prezes Zarządu Signify Poland Sp. z o.o., Postawy, kompetencje i kultury współdziałania z perspektywy korporacji międzynarodowej
- Julia Krysztofiak-Szopa, Prezes Zarządu, Fundacja Startup Poland, Polskie startupy wobec wyzwania innowacyjności
Czy prawda jest drogą do naszego polskiego „RAZEM”? W jakich warunkach możemy zbliżyć się do określenia prawdy? Czy prawda nas wyzwoli, zniewoli, a może zaboli? Jak się ma idea prawdy do europejskiego genu krytycznego myślenia oraz do charakteru współczesnej nauki odkrywającej i dostarczającej nieustannie nową wiedzę? Czy chcemy zachować nasze dotychczasowe dążenie do prawdy, czy też poddamy się procesowi jej subiektywizacji i narracyjności? Czy idea prawdy jest nam (jako społeczeństwom i jako cywilizacji) niezbędna do PRZETRWANIA, ROZWOJU I DOBREGO ŻYCIA?
Moderator:
- Michał Płociński, Rzeczpospolita
Paneliści:
- ks. prof. Andrzej Szostek, filozof i etyk, Rektor KUL w l. 1998–2004
- prof. Paweł Łuków, kierownik Zakładu Etyki Instytutu Filozofii, Uniwersytet Warszawski
- Robert Firmhofer, filozof, popularyzator nauki, Dyrektor Centrum Nauki Kopernik
- Karolina Lewicka, politolożka, dziennikarka TOK FM
- Maciej Stańczuk, przedsiębiorca, doradca ekonomiczny Konfederacji Lewiatan
Idea sesji: Celem sesji jest przedyskutowanie następujących kwestii:
-
Ocena roli samorządu regionalnego w absorpcji środków unijnych
-
Ocena roli samorządu regionalnego w dostarczaniu usług publicznych (transport, zdrowie, kultura, edukacja, wsparcie biznesu)
-
Ocena roli samorządu regionalnego w modernizacji instytucjonalnej, m.in. metod tworzenia i realizacji polityk publicznych oraz budowy inteligencji regionalnej i zdolności do myślenia strategicznego
-
Ocena współpracy samorządów regionalnych z innymi samorządami (miastami i powiatami) i władzami centralnymi
-
Ocena roli samorządu regionalnego w budowie tożsamości i wspólnotowości regionów
Otwarcie:
- Adam Struzik, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Mazowieckiego od 2001 r.
- Olgierd Geblewicz, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Prezes Zarządu Związku Województw RP
- dr Jan Szomburg, Prezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, Inicjator Kongresu Obywatelskiego
Dyskusja panelowa
Moderator:
- Hanna Wawrowska, redaktor „Życia Regionów” w „Rzeczpospolitej”
Wprowadzenie:
- prof. Paweł Swianiewicz, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Bilans 20 lat: czym był samorząd wojewódzki, jaką rolę odegrał, z jakimi problemami się zmagał?
Paneliści:
- Krzysztof Hetman, poseł do PE, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego w l. 2007-2010, Marszałek Województwa Lubelskiego w l. 2010-2014
- Olgierd Geblewicz, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Prezes Zarządu Związku Województw RP
- prof. Grzegorz Gorzelak, EUROREG, Uniwersytet Warszawski
- Tadeusz Truskolaski, Prezes Unii Metropolii Polskich, Prezydent Miasta Białegostoku
Dyskusja z udziałem sali
Idea sesji: Postawa obywatelska to nie tylko głosowanie w wyborach. Coraz więcej osób chce angażować się w sprawy swojego podwórka, dzielnicy czy miasta po to, by móc dołożyć swoją „cegiełkę” i zmienić swoje najbliższe otoczenie na lepsze. Nie wystarcza im „jedynie” troska, dyskusja, stawienie pytań. Kluczowe jest poczucie sprawczości – świadomość, że ich działania mogą przynieść realny efekt. W jaki sposób można włączać mieszkańców w podejmowanie decyzji? Z jakich narzędzi można w tym celu skorzystać? Jakie są doświadczenia polskich miast w ich wdrażaniu?
Moderator:
- dr Marcin Gerwin, politolog, współzałożyciel Sopockiej Inicjatywy Rozwojowej
Paneliści:
- Maria Jagaciak, Zespół Partycypacji Obywatelskiej, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
- dr Anna Strzałkowska, Uniwersytet Gdański, koordynatorka Gdańskiego Modelu na rzecz Równego Traktowania
Dyskusja z udziałem sali
Głos odniesienia i podsumowanie:
- Jacek Sutryk, Prezydent Wrocławia
Idea sesji:
Na całym świecie toczy się żywa debata dotycząca wizji i kierunków rozwoju edukacji. Krajobraz polskiego systemu edukacji znacząco zmieniła ostatnio reforma likwidująca gimnazja oraz wiosenny protest nauczycieli. Ponieważ za szczególną wartość w systemie edukacyjnym uważamy wspólnotę, tym zmianom proponujemy przyjrzeć się przede wszystkim z perspektywy pytania o nasze „razem” w edukacji. Ostatnie zmiany ujawniły bowiem szereg nowych podziałów. W wyniku reformy systemu edukacji dekompozycji uległy zespoły pedagogiczne oraz relacje zbudowane pomiędzy szkołami a samorządami. Strajkowi nauczycieli towarzyszyły zaś skrajne postawy zwolenników i przeciwników takiej formy walki o zmianę w edukacji widoczne wśród samych nauczycieli, dyrektorów szkół, ale także uczniów i rodziców. Jesteśmy podzieleni jak nigdy wcześniej, podczas gdy współczesne globalne wyzwania, tj. rewolucja technologiczna, zmiany klimatyczno-środowiskowe, nowego rodzaju konflikty społeczne itp. wymagają ścisłej współpracy. Kompetencje przyszłości rozwiną się najlepiej w warunkach wspólnej troski i kooperacji. Jak zjednoczyć się dla dobra naszych dzieci? Nowego „razem” w edukacji poszukamy wspólnie, podczas warsztatu Kongresu Obywatelskiego i Centrum Nauki Kopernik.
Formuła sesji:
Sesja będzie miała charakter warsztatu. Praca będzie się odbywać w pięciu podstolikach tematycznych. Obecni przy każdym podstoliku PROWOKATORZY zainicjują prace grup poprzez inspirujące do dyskusji wprowadzenie i pytania. Nad dalszą pracą czuwać będą GOSPODARZE podstolików. Spotkanie w szerokim gronie nauczycieli, edukatorów, uczniów, przedstawicieli NGO, aktywnych rodziców i samorządowców pozwoli wydobyć „zbiorową mądrość”. Równocześnie będziemy jednak próbowali wyjść poza codzienną perspektywę i zrozumieć optykę innych podmiotów ekosystemu edukacji. Nad tym zadaniem będą dodatkowo czuwali OPIEKUNOWIE „RAZEM” – dwie osoby, które przez cały czas trwania warsztatu będą przysłuchiwać się dyskusjom poszczególnych podstolików i zbierać wnioski, a na koniec warsztatu wygłoszą podsumowanie oraz komentarz do dyskusji.
Stoliki tematyczne:
1. Jak na nowo zbudować zespoły nauczycielskie?
Jak na nowo zintegrować podzielone zespoły nauczycielskie? Jak wspierać otwartość na nowozatrudnionych kolegów i koleżanki, jak ich wzmacniać? Jak tworzyć warunki do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w gronie nauczycieli? Jakie okoliczności, warunki, sytuacje motywują nauczycieli do współpracy i współdziałania?
PROWOKATOR: Anita Omelańczuk, Dyrektor XXXIV LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Miguela de Cervantesa
2. Jakie współdziałanie rodziców i nauczycieli najlepiej wspiera uczniów?
Jak skutecznie angażować rodziców w życie szkoły? Jak pogodzić (często sprzeczne) interesy rodziców? Które cele rodziców i nauczycieli najłatwiej uwspólnić (rodzice skupiają się na interesie własnego dziecka, nauczyciel buduje wspólnotę-klasę)? Jak na nowo poukładać relację rodziców z wychowawcami?
PROWOKATOR: Anna Dziama, Dyrektor Edukacji, Centrum Nauki Kopernik
3. O jakiej szkole uczniowie powiedzą „nasza”?
Jakiej edukacji chcą ludzie młodzi? Jak sprawić, aby szkoła była przestrzenią inspiracji i rozwijania pasji? Na jaką samodzielność uczniów jesteśmy gotowi? Ile decydowania i współdecydowania uczniów w życiu szkoły?
PROWOKATOR: Aleksandra Sawa, Wiceprzewodnicząca Zarządu, Polska Rada Organizacji Młodzieżowych
4. Szkoła w społeczności lokalnej – jaka współpraca z samorządem lokalnym?
Jak animować współpracę i wymianę doświadczeń nowych dyrektorów przeorganizowanych szkół? Jaka pomoc samorządów jest szkołom i dyrektorom najbardziej potrzebna? Jakie wsparcie może przyjść z poziomu samorządu lokalnego, a jakie z samorządu wojewódzkiego?
PROWOKATOR: Mirosław Sielatycki, Zastępca Dyrektora Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy
5. Jaka współpraca szkoły z innymi środowiskami edukacyjnymi (NGO, biblioteki, domy kultury itp.)?
Jak na sytuację w szkołach powinien zareagować trzeci sektor oraz wszystkie organizacje i instytucje działające w ramach środowiska szkolnego? Jak organizacje z sektora NGO mogą tworzyć projekty i programy razem ze szkołami? Jakiego rodzaju wsparcia nauczyciele oczekują od organizacji pozarządowych i instytucji edukacyjnych?
PROWOKATOR: Sylwia Żmijewska – Kwiręg, Dyrektorka Programowa, Członkini Zarządu, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Podsumowanie dyskusji – OPIEKUNOWIE „RAZEM”:
-
Jerzy Wiśniewski, ekspert edukacyjny, współautor raportu z Narad Obywatelskich o Edukacji, Jak mądrze i wspólnie gonić rzeczywistość?
-
dr Beata Lubos, Zastępca Dyrektora, Departament Innowacji, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Jaka edukacja wobec wyzwania innowacyjności?
Idea sesji: Sesja jest tematyczną kontynuacją dyskusji w ramach sesji II. Ma na celu skupienie organizacji i ruchów, w których udziela się młodzież, czyli grupa, która najpoważniej odczuje efekty zmian klimatycznych. Dyskusja dotyczyć będzie ich działań, merytorycznego uzasadnienia ich pracy, a także rozwinięte zostanie pytanie: indywidualnie czy systemowo – jak przeciwdziałać postępującym zagrożeniom? Dzięki różnorodności ruchów biorących udział w debacie, chcemy oddać atmosferę obecnego dialogu i pokazać, iż w obliczu zagrożenia, możemy stworzyć polskie razem.
Moderator:
- Kacper Żakowicz, Prezes Klubu Debat UW
Wprowadzenie:
- Krzysztof Bolesta, Wiceprezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych
Paneliści:
- Katarzyna Sałata, Extinction Rebellion
- Zofia Krajewska, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny
- Mateusz Piotrowski, Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska
- Emilia Piotrowska, Członek Zarządu, Warszawski Alarm Smogowy
Idea sesji: Transport odpowiada za około 15% emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Dlaczego Polacy ignorują negatywny wpływ samochodów na zdrowie i klimat? Czy jesteśmy w stanie uzgodnić strategię transformacji sektora transportu ponad podziałami? Jaki jest wspólny mianownik działań w tym obszarze? Jak przekonać mieszkańców miast, że obecny model rozwoju transportu oparty o samochody spalinowe powinien być zastąpiony przez transport publiczny i niskoemisyjny? Te zagadnienia chcemy poruszyć podczas dyskusji z przedstawicielami miast i sektora NGO.
Moderator:
- Justyna Piszczatowska, redaktor naczelna serwisu Green-news.pl
Paneliści:
- Marcin Korolec, Prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych, Minister Środowiska w latach 2011-2013
- Joanna Sanecka, socjolożka, dziennikarka, autorka projektu „Ekosystem Warszawa”
- Paweł Poncyljusz, Poseł na Sejm RP
Idea sesji: Celem sesji jest przedyskutowanie następujących kwestii:
-
Co powinno być misją i zadaniami regionów? Jak zsynchronizować zadania samorządów regionalnych z finansowymi możliwościami ich realizacji?
-
Jak planować strategicznie rozwój regionów?
-
Rola regionów wobec wyzwań przyszłości
-
Jak budować demokrację regionalną – gdzie jest miejsce na partycypację obywatelską?
-
Jak budować wspólnotowość i tożsamość regionalną?
Moderator:
- dr Radomir Matczak, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego
Paneliści:
- Adam Struzik, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Mazowieckiego od 2001 r.
- prof. Danuta Hübner, posłanka do PE, w l. 2004-2009 Komisarz Unii Europejskiej ds. Polityki Regionalnej, w l. 2009-2014 Przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego PE
- dr Grzegorz Grzelak, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego
- Janusz Sepioł, Marszałek Województwa Małopolskiego w l. 2002-2006
Dyskusja z udziałem Sali
Moderacja
prof. Małgorzata Bogunia-Borowska
Uniwersytet Jagielloński, Członkini Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego
Reguły w sferze komunikacyjno-kulturowej dla polskiego „razem”
Hanna Radziejowska
Kierowniczka oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie
Język przestrzenią porozumiewania się czy walki?
prof. Jerzy Bralczyk
Uniwersytet Warszawski
Kultura podstawą naszego RAZEM? Co wynika z badań?
prof. Barbara Fatyga
Kierownik Ośrodka Badań Młodzieży i Katedry Metod Badania Kultury UW, Prezes Fundacji Obserwatorium Żywej Kultury – Sieć Badawcza
Kultura drogą do budowy lokalnej wspólnoty
Tomasz Ignalski
Dyrektor Chorzowskiego Centrum Kultury