Przesłanie XVII Kongresu Obywatelskiego
Drogie Kongresowiczki, Drodzy Kongresowicze, Szanowni Państwo,
każda wspólnota, by istnieć, musi chcieć myśleć i rozumieć – siebie i otaczający świat. Inaczej prędzej czy później zginie. Drogą do zrozumienia jest nazywanie rzeczy po imieniu. Jeśli trafnie nie nazwiemy określonych zjawisk czy procesów – to nie widzimy ich na naszych radarach, albo widzimy je w sposób zafałszowany (zmanipulowane narracje). Rozumienie naszej rzeczywistości jest wtedy uboższe albo wręcz fałszywe. Jak w filmie „Nie patrz w górę”, który pokazuje jak bardzo współczesna debata publiczna toczy się obok realnych wyzwań, czy, jak w baśni H. Ch. Andersena „Nowe szaty króla”, gdzie potrzeba było dziecka, by wykrzyczeć prawdę, którą wszyscy inni próbowali przemilczeć. Trzeźwość naszego zbiorowego umysłu pozwala odróżnić to co ważne od tego co marginalne i podjąć właściwe działania.
Trafne nazywanie rzeczywistości wymaga jednak zarówno odwagi cywilnej, jak i umiejętności syntetycznego myślenia (refleksyjności), dostrzegania w dziesiątkach tysięcy szczegółów istoty sprawy. Do tego jest nam potrzebna wolna, obywatelska debata publiczna – w duchu otwartości na perspektywę inną niż nasza i nie dążąca do „unieważniania” drugiej osoby jako „przeciwnika”, jako przedstawiciela „wrogiego plemienia”. Dlatego właśnie organizujemy Kongresy Obywatelskie – jako miejsca spotkania i dialogu reprezentantów różnych optyk, ciekawych siebie nawzajem i gotowych do poszukiwania prawdy.
A szczerze rozmawiać warto, bo widać wyraźnie, że zapowiada się bardzo trudna dekada lat dwudziestych. Wiele szoków zewnętrznych jeszcze przed nami. Nie powinniśmy mieć złudzeń, że nawet jeśli w sposób pozytywny zakończy się wojna na Ukrainie, to zakończy się też cały ten okres niestabilności, w który weszliśmy. Rosja pozostanie groźnym i nieprzewidywalnym sąsiadem Polski i Europy, a w stosunkach globalnych coraz mocniej odczuwane będą napięcia na linii Chiny–Stany Zjednoczone. Zmiany klimatyczne i technologiczne będą potęgować tempo przemian dekady turbulencji i „przemieszczeń tektonicznych” i przyśpieszą proces wykluwania się nowego porządku – w Europie i na świecie. Dlatego tak ważne jest budowanie „twórczej odporności” zarówno nas jako społeczeństwa, jak i naszego państwa. Punktem wyjścia musi być nazywanie rzeczy i zjawisk, takimi, jakimi są w swej istocie.
Zapraszam do wysłuchania nagrań z dwóch pierwszych – bardzo głębokich i „otwierających oczy i umysł” – dyskusji XVII Kongresu Obywatelskiego:
- Drogi do silnej i odpornej Polski w niestabilnych czasach
- Reglobalizacja – nowa wielka szansa dla Polski?
Idąc z duchem czasu, XVII Kongres Obywatelski pod hasłem Silna i odporna Polska w niestabilnych czasach, odbywa się całkowicie online.
Program kolejnych debat dostępny jest na naszej stronie – łączy je wspólny cel: nazwać rzeczy po imieniu, zrozumieć, jaka jest teraz nasza zbiorowa kondycja i odporność, ale też co nam grozi i jak budować „antykruchy” system stabilizacji. W Kongresie można uczestniczyć poprzez nasze profile społecznościowe Facebook i Youtube – na żywo poprzez transmisje (możliwość zadawania pytań przez komentarze i czat) lub w dogodnym czasie, za pośrednictwem nagrań. Osoby przyzwyczajone do tradycyjnych form komunikacji zachęcamy do nadsyłania pytań i komentarzy na adres: kongres@ibngr.pl.
dr Jan Szomburg
Przewodniczący Rady Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową
Inicjator Kongresu Obywatelskiego
