Siła regionów – siła Polski, przed Pomorskim Kongresem Obywatelskim

Szanowni Państwo, Drodzy Kongresowicze,

samorządność regionalna (wojewódzka) obchodzi w tym roku 20‑lecie swojego istnienia. Mało kto o tym pamięta, gdyż nie tkwi ona zbyt mocno w naszej świadomości. Szczebel regionalny samorządności (sejmiki wojewódzkie, marszałkowie, urzędy marszałkowskie) bardziej nam się kojarzy z rozdziałem środków unijnych lub utrzymaniem pewnych usług publicznych (transport, szpitale, kultura) niż z mechanizmem demokracji regionalnej i budową wspólnot oraz tożsamości w regionach.

W roku 30‑lecia odzyskania wolności warto jednak spojrzeć na nasze regiony bardziej całościowo – właśnie jako na przestrzenie budowania wspólnot, zakorzeniania, rodzenia się nowych, potrzebnych nam norm i wzorców zachowań (etosów). Silne społeczności regionalne – wspólnoty losów, tożsamości czy zbiorowych celów i zasad – są nam potrzebne do radzenia sobie z wyzwaniami przyszłości takimi jak rozwój oparty na ekosystemach innowacyjności, zmiany klimatyczne, zmiany demograficzne, radzenie sobie z katastrofami i kryzysami. Wszystkie te wyzwania wymagają działania horyzontalnego i długofalowego (ciągłości). Ani sama gmina, ani rząd centralny tu nie wystarczą.

Dlatego też tegoroczny, XI Pomorski Kongres Obywatelski dedykujemy budowie wspólnoty regionalnej w oparciu o ZASADĘ PARTNERSTWA. Kongres odbędzie się 11 maja br. na Uniwersytecie Gdańskim. W zrozumieniu idei partnerstwa pomoże nam prof. Jerzy Bralczyk. Wysłuchamy też głosu prof. Adama Rotfelda o kluczowym znaczeniu zasady partnerstwa dla utrzymania ładu międzynarodowego. Marszałek województwa Mieczysław Struk i Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz podzielą się z nami swoimi doświadczeniami i wizją idei partnerstwa w sferze demokracji regionalnej – na przykładzie Pomorza i lokalnej – na przykładzie Gdańska.

Debaty kongresowe będą dotyczyły m. in. następujących kwestii:

• partnerstwa w edukacji,
• zmian klimatycznych w perspektywie 30 lat,
• budowania demokracji lokalnej w oparciu o zasadę partycypacji, dialogu i partnerstwa,
• pomorskiego digital innovation hub,
• animacji kultury lokalnej,
• zrozumienia czym była „Solidarność”.

Będzie też specjalna debata młodych poświęcona współczesnemu, aksjologicznemu i praktycznemu dylematowi: prawda czy skuteczność? Rejestrację na wydarzenie uruchomimy na naszej stronie internetowej w pierwszej połowie kwietnia.

W ramach najnowszych thinkletterów Kongresu Obywatelskiego poruszamy temat tożsamości regionalnych w kontekście polskiej tożsamości narodowej. Prof. Tomasz Zarycki w tekście Polski rdzeń tożsamościowy a regiony – pole gry zastanawia się, czy polski etos i tożsamość ogólnonarodowa pokrywają się z etosami i tożsamościami regionów – np. Wielkopolski, Pomorza czy Małopolski? Czy w dobie globalizacji potrzebujemy narracji ujednoliconej, silnej i narzucanej wszystkim regionom przez wiodące elity kraju? Czy może lepiej, by powstawała ona oddolnie w miastach i regionach? Kontynuujemy również temat naszych chłopskich korzeni, jednak tym razem od zupełnie innej strony. Prof. Wojciech Knieć w najnowszym wywiadzie Miasto–wieś: od napięcia do współpracy wyjaśnia, czy alternatywne sieci produkcji i dystrybucji żywności, takie jak kooperatywy spożywcze, mogą stanowić pomost między miastem i wsią. Zachęcam również do zapoznania się z wywiadem z prof. Aleksandrem Nawratem (Zastępca Dyrektora w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju), który w wywiadzie Przemysł 4.0 – kumulacja innowacji tłumaczy na czym polega czwarta rewolucja przemysłowa oraz jak powinniśmy wykorzystać swój potencjał, aby stworzyć przewagę dla działających w Polsce MŚP. W ramach działu „Okiem Kongresowicza” publikujemy inspirujący tekst Anny Olesiewicz pt. Czy potrzebujemy psychoedukacji w szkołach? Propozycje tekstów do tego działu można przesyłać na adres teksty@kongresobywatelski.pl. Najlepsze z nich (po redakcji naszego zespołu) ukażą się na stronie internetowej.

Serdecznie zachęcam do dokonywania wpłat wspierających misję Kongresu Obywatelskiego na konto organizatora Kongresów tj. Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, numer konta 82 1240 1255 1111 0000 1523 6225, wskazując w tytule przelewu „darowizna na cele statutowe z przeznaczeniem na Kongres Obywatelski”. Dzięki wpłatom możemy zachować jak najwięcej z dotychczasowego formatu spotkań, działać przez cały rok (m. in. w ramach prac nad thinkletterem „Idee dla Polski”) oraz utrzymać niezależność od polityki i biznesu.

Łączę najlepsze pozdrowienia i wyrazy szacunku,

dr Jan Szomburg
Prezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową
Inicjator Kongresu Obywatelskiego