Program

Program

Centrum Nauki Kopernik, Warszawa, 19 października 2019 r.
Otwarcie

Przywitanie i przedstawienie idei Kongresu

dr Jan Szomburg

Przewodniczący Rady IBnGR, Inicjator Kongresu Obywatelskiego

Idea samorządności regionalnej – w 20. rocznicę powołania województw samorządowych

Adam Struzik

Marszałek Województwa Mazowieckiego

Jaka komunikacja w warunkach asymetrii wiedzy i zróżnicowanych wartości?

Robert Firmhofer

Członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego, Dyrektor Centrum Nauki Kopernik

Debata otwarcia

Moderacja

prof. Cezary Obracht-Prondzyński

Uniwersytet Gdański, Prezes Instytutu Kaszubskiego

Moralne fundamenty wspólnoty

prof. Piotr Sztompka

Uniwersytet Jagielloński

Wspólne wartości dla wierzących i niewierzących

dr Dominika Kozłowska

redaktor naczelna miesięcznika „Znak”

Jakie zasady podstawą „Razem” Polaków w XXI wieku

prof. Andrzej Zybertowicz

Uniwersytet Mikołaja Kopernika, doradca społeczny prezydenta RP Andrzeja Dudy

Jak budować wspólnotę opartą na wspólnych celach

Grażyna Jałgos-Dębska

Prezeska Stowarzyszenia Sołtysi Mazowsza, sołtyska wsi Opypy w l. 2003-2011

Idea sesji: Nie będzie lepszego państwa i lepszej Polski bez podniesienia kultury obywatelskiej. To ona umożliwia wydobywanie mądrości zbiorowej, osiąganie konsensusu i współdziałanie w imię dobra wspólnego na różnych szczeblach i w różnych przestrzeniach. Jest warunkiem sprostania wyzwaniom przyszłości – takim jak np. adaptacja do zmian klimatycznych, odnalezienie się w świecie cyfrowym, czy współżycie społeczne w warunkach różnorodności. Odpowiedź na pytanie: jak praktycznie budować kulturę obywatelską, to główny cel sesji.

Moderator:

  • prof. Cezary Obracht-Prondzyński, Uniwersytet Gdański

Paneliści:

  • Piotr Trudnowski, Prezes Klubu Jagiellońskiego
  • Łukasz Szczepańczyk, Prezes Stowarzyszenia Inkubator Kreatywności Społecznej
  • Katarzyna „Kombi” Jankowska, współtwórczyni Fundacji Fabryka Utu oraz Społecznego Domu Kultury na Bydgoskim Przedmieściu
  • Stefan Widomski, były Wiceprezes Nokia Group, Konsul Honorowy RP w Finlandii, Helsinki

Mecenas sesji:

  • Stefan Widomski

Partnerzy sesji

Fundacja Szkoła Liderów
Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce
Idea sesji: Ograniczenie zmian klimatyczno-środowiskowych i adaptacja do nich będą wymagały zarówno działań indywidualnych (zmiana stylu życia), jak i zbiorowych. Potrzebna będzie zupełnie nowa jakość działania państwa – koordynacja horyzontalna między różnymi instytucjami i sektorami oraz wertykalna między szczeblami władzy publicznej. Będzie to bardzo kosztowne, dlatego musi być jak najbardziej efektywne oraz oparte na szerokiej mądrości zbiorowej – pojedynczo nie zdołamy sprostać złożoności wyzwań.
Wspólny wysiłek ponad podziałami na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom, które przynoszą zmiany klimatyczno-środowiskowe może być skuteczną drogą do budowania polskiego razem i włączenia młodego pokolenia do działania w sferze publicznej.

Moderator:

  • Krzysztof Bolesta, Wiceprezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych

Wprowadzenie:

  • dr Marcin Popkiewicz, analityk megatrendów, dziennikarz, autor książek „Świat na rozdrożu”, „Rewolucja energetyczna. Ale po co?" i portalu „Ziemia na rozdrożu”

Paneliści:

  • dr Justyna Glusman, Dyrektor-Koordynator ds. Zrównoważonego Rozwoju i Zieleni m.st. Warszawy
  • dr Joanna Remiszewska-Michalak, fizyk atmosfery
  • Katarzyna Zawodna-Bijoch, Prezes Zarządu, Skanska CDE

Partnerzy sesji

Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych
Nauka o klimacie
Idea sesji: Paradoksalnie, mimo że jesteśmy krajem stosunkowo ubogim, dla rozwoju proinnowacyjnego Polski ważniejsze są nowe kompetencje, postawy i wzorce współdziałania – czyli generalnie zmiana kulturowo-mentalna – niż kapitał finansowy. Jakich zmian w tej sferze potrzebujemy i dlaczego – o tym będzie debata na tej sesji.

Moderator:

  • Jarosław Sroka, Członek Zarządu, Kulczyk Investments

Paneliści:

  • dr hab. Katarzyna Śledziewska, Dyrektor Zarządzająca DELab UW, Jakich kompetencji wymaga rewolucja technologiczna 4.0?
  • Marek Metrycki, Partner Zarządzający Deloitte w Polsce, Kluczowe kompetencje potrzebne od zaraz
  • Jan F. Staniłko, Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, Ekosystemy innowacji – jakich wartości, kompetencji i kultur współdziałania wymagają?
  • Bogdan Rogala, Wiceprzewodniczący Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego, Prezes Zarządu Signify Poland Sp. z o.o., Postawy, kompetencje i kultury współdziałania z perspektywy korporacji międzynarodowej
  • Julia Krysztofiak-Szopa, Prezes Zarządu, Fundacja Startup Poland, Polskie startupy wobec wyzwania innowacyjności

Partnerzy sesji

Deloitte
Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii
Czy prawda jest drogą do naszego polskiego „RAZEM”? W jakich warunkach możemy zbliżyć się do określenia prawdy? Czy prawda nas wyzwoli, zniewoli, a może zaboli? Jak się ma idea prawdy do europejskiego genu krytycznego myślenia oraz do charakteru współczesnej nauki odkrywającej i dostarczającej nieustannie nową wiedzę? Czy chcemy zachować nasze dotychczasowe dążenie do prawdy, czy też poddamy się procesowi jej subiektywizacji i narracyjności? Czy idea prawdy jest nam (jako społeczeństwom i jako cywilizacji) niezbędna do PRZETRWANIA, ROZWOJU I DOBREGO ŻYCIA?

Moderator:

  • Michał Płociński, Rzeczpospolita

Paneliści:

  • ks. prof. Andrzej Szostek, filozof i etyk, Rektor KUL w l. 1998–2004
  • prof. Paweł Łuków, kierownik Zakładu Etyki Instytutu Filozofii, Uniwersytet Warszawski
  • Robert Firmhofer, filozof, popularyzator nauki, Dyrektor Centrum Nauki Kopernik
  • Karolina Lewicka, politolożka, dziennikarka TOK FM
  • Maciej Stańczuk, przedsiębiorca, doradca ekonomiczny Konfederacji Lewiatan
Idea sesji:  Celem sesji jest przedyskutowanie następujących kwestii:
  • Ocena roli samorządu regionalnego w absorpcji środków unijnych
  • Ocena roli samorządu regionalnego w dostarczaniu usług publicznych (transport, zdrowie, kultura, edukacja, wsparcie biznesu)
  • Ocena roli samorządu regionalnego w modernizacji instytucjonalnej, m.in. metod tworzenia i realizacji polityk publicznych oraz budowy inteligencji regionalnej i zdolności do myślenia strategicznego
  • Ocena współpracy samorządów regionalnych z innymi samorządami (miastami i powiatami) i władzami centralnymi
  • Ocena roli samorządu regionalnego w budowie tożsamości i wspólnotowości regionów

Otwarcie:

  • Adam Struzik, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Mazowieckiego od 2001 r.
  • Olgierd Geblewicz, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Prezes Zarządu Związku Województw RP 
  • dr Jan Szomburg, Prezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, Inicjator Kongresu Obywatelskiego

Dyskusja panelowa

Moderator:

  • Hanna Wawrowska, redaktor „Życia Regionów” w „Rzeczpospolitej”

Wprowadzenie:

  • prof. Paweł Swianiewicz, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Bilans 20 lat: czym był samorząd wojewódzki, jaką rolę odegrał, z jakimi problemami się zmagał?

Paneliści:

  • Krzysztof Hetman, poseł do PE, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego w l. 2007-2010, Marszałek Województwa Lubelskiego w l. 2010-2014
  • Olgierd Geblewicz, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Prezes Zarządu Związku Województw RP 
  • prof. Grzegorz Gorzelak, EUROREG, Uniwersytet Warszawski
  • Tadeusz Truskolaski, Prezes Unii Metropolii Polskich, Prezydent Miasta Białegostoku

Dyskusja z udziałem sali

Współgospodarz Obchodów

Mazowsze
Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej
Idea sesji: Postawa obywatelska to nie tylko głosowanie w wyborach. Coraz więcej osób chce angażować się w sprawy swojego podwórka, dzielnicy czy miasta po to, by móc dołożyć swoją „cegiełkę” i zmienić swoje najbliższe otoczenie na lepsze. Nie wystarcza im „jedynie” troska, dyskusja, stawienie pytań. Kluczowe jest poczucie sprawczości – świadomość, że ich działania mogą przynieść realny efekt. W jaki sposób można włączać mieszkańców w podejmowanie decyzji? Z jakich narzędzi można w tym celu skorzystać? Jakie są doświadczenia polskich miast w ich wdrażaniu?

Moderator:

  • dr Marcin Gerwin, politolog, współzałożyciel Sopockiej Inicjatywy Rozwojowej

Paneliści:

  • Maria Jagaciak, Zespół Partycypacji Obywatelskiej, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
  • dr Anna Strzałkowska, Uniwersytet Gdański, koordynatorka Gdańskiego Modelu na rzecz Równego Traktowania

Dyskusja z udziałem sali

Głos odniesienia i podsumowanie:

  • Jacek Sutryk, Prezydent Wrocławia

Partnerzy sesji

Gdańsk
Stocznia

Partner medialny

Czasopismo Wspólnota
Idea sesji:
Na całym świecie toczy się żywa debata dotycząca wizji i kierunków rozwoju edukacji. Krajobraz polskiego systemu edukacji znacząco zmieniła ostatnio reforma likwidująca gimnazja oraz wiosenny protest nauczycieli. Ponieważ za szczególną wartość w systemie edukacyjnym uważamy wspólnotę, tym zmianom proponujemy przyjrzeć się przede wszystkim z perspektywy pytania o nasze „razem” w edukacji. Ostatnie zmiany ujawniły bowiem szereg nowych podziałów. W wyniku reformy systemu edukacji dekompozycji uległy zespoły pedagogiczne oraz relacje zbudowane pomiędzy szkołami a samorządami. Strajkowi nauczycieli towarzyszyły zaś skrajne postawy zwolenników i przeciwników takiej formy walki o zmianę w edukacji widoczne wśród samych nauczycieli, dyrektorów szkół, ale także uczniów i rodziców. Jesteśmy podzieleni jak nigdy wcześniej, podczas gdy współczesne globalne wyzwania, tj. rewolucja technologiczna, zmiany klimatyczno-środowiskowe, nowego rodzaju konflikty społeczne itp. wymagają ścisłej współpracy. Kompetencje przyszłości rozwiną się najlepiej w warunkach wspólnej troski i kooperacji. Jak zjednoczyć się dla dobra naszych dzieci? Nowego „razem” w edukacji poszukamy wspólnie, podczas warsztatu Kongresu Obywatelskiego i Centrum Nauki Kopernik.
Formuła sesji:
Sesja będzie miała charakter warsztatu. Praca będzie się odbywać w pięciu podstolikach tematycznych. Obecni przy każdym podstoliku PROWOKATORZY zainicjują prace grup poprzez inspirujące do dyskusji wprowadzenie i pytania. Nad dalszą pracą czuwać będą GOSPODARZE podstolików. Spotkanie w szerokim gronie nauczycieli, edukatorów, uczniów, przedstawicieli NGO, aktywnych rodziców i samorządowców pozwoli wydobyć „zbiorową mądrość”. Równocześnie będziemy jednak próbowali wyjść poza codzienną perspektywę i zrozumieć optykę innych podmiotów ekosystemu edukacji. Nad tym zadaniem będą dodatkowo czuwali OPIEKUNOWIE „RAZEM” – dwie osoby, które przez cały czas trwania warsztatu będą przysłuchiwać się dyskusjom poszczególnych podstolików i zbierać wnioski, a na koniec warsztatu wygłoszą podsumowanie oraz komentarz do dyskusji.
Stoliki tematyczne:
1. Jak na nowo zbudować zespoły nauczycielskie?
Jak na nowo zintegrować podzielone zespoły nauczycielskie? Jak wspierać otwartość na nowozatrudnionych kolegów i koleżanki, jak ich wzmacniać? Jak tworzyć warunki do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w gronie nauczycieli? Jakie okoliczności, warunki, sytuacje motywują nauczycieli do współpracy i współdziałania?
PROWOKATOR: Anita Omelańczuk, Dyrektor XXXIV LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Miguela de Cervantesa
 2. Jakie współdziałanie rodziców i nauczycieli najlepiej wspiera uczniów?
Jak skutecznie angażować rodziców w życie szkoły? Jak pogodzić (często sprzeczne) interesy rodziców? Które cele rodziców i nauczycieli najłatwiej uwspólnić (rodzice skupiają się na interesie własnego dziecka, nauczyciel buduje wspólnotę-klasę)? Jak na nowo poukładać relację rodziców z wychowawcami?
PROWOKATOR: Anna Dziama, Dyrektor Edukacji, Centrum Nauki Kopernik
3. O jakiej szkole uczniowie powiedzą „nasza”?
Jakiej edukacji chcą ludzie młodzi? Jak sprawić, aby szkoła była przestrzenią inspiracji i rozwijania pasji? Na jaką samodzielność uczniów jesteśmy gotowi? Ile decydowania i współdecydowania uczniów w życiu szkoły?
PROWOKATOR: Aleksandra Sawa, Wiceprzewodnicząca Zarządu, Polska Rada Organizacji Młodzieżowych
4. Szkoła w społeczności lokalnej – jaka współpraca z samorządem lokalnym?
Jak animować współpracę i wymianę doświadczeń nowych dyrektorów przeorganizowanych szkół? Jaka pomoc samorządów jest szkołom i dyrektorom najbardziej potrzebna? Jakie wsparcie może przyjść z poziomu samorządu lokalnego, a jakie z samorządu wojewódzkiego?
PROWOKATOR: Mirosław Sielatycki, Zastępca Dyrektora Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy
5. Jaka współpraca szkoły z innymi środowiskami edukacyjnymi (NGO, biblioteki, domy kultury itp.)?
Jak na sytuację w szkołach powinien zareagować trzeci sektor oraz wszystkie organizacje i instytucje działające w ramach środowiska szkolnego? Jak organizacje z sektora NGO mogą tworzyć projekty i programy razem ze szkołami? Jakiego rodzaju wsparcia nauczyciele oczekują od organizacji pozarządowych i instytucji edukacyjnych?
PROWOKATOR: Sylwia Żmijewska – Kwiręg, Dyrektorka Programowa, Członkini Zarządu, Centrum Edukacji Obywatelskiej
 
Podsumowanie dyskusji – OPIEKUNOWIE „RAZEM”:
  • Jerzy Wiśniewski, ekspert edukacyjny, współautor raportu z Narad Obywatelskich o Edukacji, Jak mądrze i wspólnie gonić rzeczywistość?
  • dr Beata Lubos, Zastępca Dyrektora, Departament Innowacji, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Jaka edukacja wobec wyzwania innowacyjności?

Współgospodarz sesji

Centrum Nauki Kopernik

Partner sesji

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii
Idea sesji: Sesja jest tematyczną kontynuacją dyskusji w ramach sesji II. Ma na celu skupienie organizacji i ruchów, w których udziela się młodzież, czyli grupa, która najpoważniej odczuje efekty zmian klimatycznych. Dyskusja dotyczyć będzie ich działań, merytorycznego uzasadnienia ich pracy, a także rozwinięte zostanie pytanie: indywidualnie czy systemowo – jak przeciwdziałać postępującym zagrożeniom? Dzięki różnorodności ruchów biorących udział w debacie, chcemy oddać atmosferę obecnego dialogu i pokazać, iż w obliczu zagrożenia, możemy stworzyć polskie razem.

Moderator:

  • Kacper Żakowicz, Prezes Klubu Debat UW

Wprowadzenie:

  • Krzysztof Bolesta, Wiceprezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych

Paneliści:

  • Katarzyna Sałata, Extinction Rebellion
  • Zofia Krajewska, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny
  • Mateusz Piotrowski, Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska
  • Emilia Piotrowska, Członek Zarządu, Warszawski Alarm Smogowy
 

Partnerzy sesji

Młodzieżowy Strajk Klimatyczny
Extinction Rebellion
Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska
Warszawski Alarm Smogowy
Idea sesji: Transport odpowiada za około 15% emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Dlaczego Polacy ignorują negatywny wpływ samochodów na zdrowie i klimat? Czy jesteśmy w stanie uzgodnić strategię transformacji sektora transportu ponad podziałami? Jaki jest wspólny mianownik działań w tym obszarze? Jak przekonać mieszkańców miast, że obecny model rozwoju transportu oparty o samochody spalinowe powinien być zastąpiony przez transport publiczny i niskoemisyjny? Te zagadnienia chcemy poruszyć podczas dyskusji z przedstawicielami miast i sektora NGO.

Moderator:

  • Justyna Piszczatowska, redaktor naczelna serwisu Green-news.pl

Paneliści:

  • Marcin Korolec, Prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych, Minister Środowiska w latach 2011-2013
  • Joanna Sanecka, socjolożka, dziennikarka, autorka projektu „Ekosystem Warszawa”
  • Paweł Poncyljusz, Poseł na Sejm RP

Partner sesji

Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych
Idea sesji:  Celem sesji jest przedyskutowanie następujących kwestii:
  • Co powinno być misją i zadaniami regionów? Jak zsynchronizować zadania samorządów regionalnych z finansowymi możliwościami ich realizacji?
  • Jak planować strategicznie rozwój regionów?
  • Rola regionów wobec wyzwań przyszłości
  • Jak budować demokrację regionalną – gdzie jest miejsce na partycypację obywatelską?
  • Jak budować wspólnotowość i tożsamość regionalną?

Moderator:

  • dr Radomir Matczak, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego

Paneliści:

  • Adam Struzik, współgospodarz obchodów, Marszałek Województwa Mazowieckiego od 2001 r.
  • prof. Danuta Hübner, posłanka do PE, w l. 2004-2009 Komisarz Unii Europejskiej ds. Polityki Regionalnej, w l. 2009-2014 Przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego PE
  • dr Grzegorz Grzelak, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego
  • Janusz Sepioł, Marszałek Województwa Małopolskiego w l. 2002-2006

Dyskusja z udziałem Sali

Współgospodarz Obchodów

Mazowsze
Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej

Moderacja

prof. Małgorzata Bogunia-Borowska

Uniwersytet Jagielloński, Członkini Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego

Reguły w sferze komunikacyjno-kulturowej dla polskiego „razem”

Hanna Radziejowska

Kierowniczka oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie

Język przestrzenią porozumiewania się czy walki?

prof. Jerzy Bralczyk

Uniwersytet Warszawski

Kultura podstawą naszego RAZEM? Co wynika z badań?

prof. Barbara Fatyga

Kierownik Ośrodka Badań Młodzieży i Katedry Metod Badania Kultury UW, Prezes Fundacji Obserwatorium Żywej Kultury – Sieć Badawcza

Kultura drogą do budowy lokalnej wspólnoty

Tomasz Ignalski

Dyrektor Chorzowskiego Centrum Kultury

Na górę
Close